Enflasyonda gerçekler (3)

<ımg class="yeniImg" border="0" hspace="10" vspace="5" src="https://image.hurimg.com/i/hurriyet/75/0x0/66cecfc2601c04688fb9b77a.jpg" align="left">Merkez Bankası Mayıs ayında yaptığı Para Politikası Kurulu toplantısında enflasyon düşecek dediğinden beri enflasyon üst üste iki ay (Temmuz-Ağustos) yükseldi.

Şevin Ekinci
Ekinci Economics Consulting

Ağustos ayı sonu itibariyle Türkiye’de yıllık enflasyon oranı yüzde 9.5’tir. Bu Cuma, Eylül ayı için açıklanacak olan enflasyonda da farklı bir görünüm beklemiyorum. Yıllık bazda yine yüzde 9.5’e tekabül eden bir rakamla karşılaşabiliriz.

Kuyruk riski

Merkez Bankası’nın yılsonu için verdiği enflasyon beklentisi yüzde 7.6. Aşağıdaki grafik TCMB’nin Enflasyon Raporu’ndan alıntıdır. Buna göre resmi enflasyon beklentileri 2014 yılı sonunda yüzde 6.7 ile yüzde 8.5 aralığında ve orta noktası yüzde 7.6 yani şu andaki enflasyon oranı olan yüzde 9.5’in çok uzağında.

Ancak burada çok önemli bir detay var. Enflasyon Raporu’na baktığımızda aşağıdaki tabloda çok küçük puntolarla olasılık bandının yüzde 70 olarak alındığından bahsediyor. Tam bir kuyruk risk örneği.

Grafik: Merkez Bankası Enflasyon Tahmini Bandı

 Grafiği büyütmek için grafiğin üzerini tıklayın...

<ımg border="0" src="https://image.hurimg.com/i/hurriyet/75/0x0/66cecfc3601c04688fb9b77c.jpg">

Sıklıkla duyduğunuz tail-risk (ya da kuyruk riski), gerçekleşme ihtimali yüzde yarımdan az olarak hesaplanan felaketler olarak adlandırılabilir. Örneğin sel, don, deprem durumları hatta kurda aylık yüzde 15 düşüş bile kuyruk risk olarak adlandırılabilir. Burada beni en çok endişelendiren, Merkez Bankası enflasyon tarafında beklentilerini açıklarken bu kuyruk risk oranını yüzde 10 değil de yüzde 30 olarak alması oldu. Enflasyon tahmin bandını yüzde 70’te kesmeleri bu olasılıkları hesaba katmadıklarını gösterir. Böyle bir durumda enflasyon beklenti bandında yanılmaya gitme olasılıkları da çok daha yüksek. Böyle bir riske girmelerinin tek bir açıklaması olabilir (en nihayetinde tahmin tutmadığında ekonomi yönetimine hesap verecekler), Merkez Bankası beklentileri bu şekilde yönetmek istiyor.

Hâlbuki bu sene olduğu gibi kuraklık gibi bir şokla karşılaştığında bu sefer hem ekonomi camiasına hem de ekonomi yönetimine neden beklentilerini tutturamadıklarına dair hesap vermek zorunda kalacaklar. Merkez Bankası bunun yerine enflasyon beklenti grafiğini yüzde 90 olasılık vererek resmi beklenti bandını açıklasa daha az risk almış olmaz mıydı? Böylece daha geniş bir bant aralığı verecek ve dağılımın kenarlarındaki kuyruk riski azalmış olacaktı. Beklentilerini tutturma olasılıkları da daha fazla artmış olacaktı. Haftaya kuraklık konusunu ele alacağım.