Petrol piyasası çöküşten döndü

Mayıs ayı kontratı ile Haziran ayı kontratına geçiş aşamasında makasın açıldı ve elinde fiziki petrol tutmak istemeyen yatırımcıların hangi seviyeden olursa olsun petrol sattı. Bu da fiyatlarda ciddi bir anomali yarattı. Şimdi haziran ayı kontratında WTI’da işlemler 16 dolar seviyesinden geçiyor. Ancak anomali henüz bitmiş değil.

Petrol piyasasında kaygı verici gelişmeler devam ediyor. Dünyada ciddi miktarda petrol arz fazlası var. Ancak salgın nedeniyle durma noktasına gelen ekonomiler bu arzın talebini karşılayamıyor. Dünyadaki petrol talebinde hızlı bir düşüş var. Küresel petrol talebinin yüzde 60’ı ulaştırma sektöründen geliyor. Ancak salgının etkilerinden kaynaklı ulaştırma sektörü büyük ölçüde işlemiyor. Ülkeler ekonomilerini açmaya başlaması ile petrol talebine canlanma olması tabi ki kaçınılmaz. Ancak petrol piyasasında oluşan tahribatı tamir etmek için önemli adımların atılması şart.

Unutulmaması gereken önemli bir detay var. Geçen haftalarda günlük 9.7 milyon varil petrol kısıntısı kararı 1 Mayıs’ta başlayacak. Bununla birlikte bazı ülkeler ekonomilerini açtı bazıları ise Mayıs ayı başında açmaya hazırlanıyor. Bir yandan petrol kısıntıları başlarken, diğer yandan tüketim artacak ve düşen petrol talebi yavaş yavaş toparlanmaya başlayacak.

Korona virüs önlemlerinin kademeli olarak gevşetilmesi hedge fonlar için güzel bir alım fırsatı oluşturabilir. Buna karşın depolama kapasitesindeki kısıtlamalar petrol fiyatlarında dipten dönüş sinyalini kısaltabilir. Öyle ki, Kuzey Amerika, Çin ve Kuzeydoğu Asya’da petrol depolama alanları neredeyse dolmuş durumda.

OPEC+ ülkelerin petrol kısıntısı tek başına çare değil. Petrol piyasasında oluşan bu dinamik bir dünya sorunu. Dolayısıyla uluslararası bir dayanışma olduğun piyasanın ikna edilmesi gerekiyor. Sadece OPEC+ ülkeler değil, Çin, Kanada, İngiltere, Norveç, Amerika gibi petrol üreticisi ülkelerin de arz kısıntısına katılması petrol fiyatlarındaki aşağı yönlü eğilimi durduracak önemli bir katalizör olacaktır. Ancak şimdilik böyle bir niyetin olduğuna yönelik güçlü emareler yok.

Bizim gibi petrol ithal eden ülkelerde benzin fiyatlarındaki rahatlama kısa vade için iyi. Ancak bir kaç ay sonrasına bakacak olursak petrol fiyatlarının bu seviyelerde kalması ya da daha da gerilemesi dünya ekonomisinde çatırdama yaratacağından bizim için de olumlu olmayacaktır. Bizim için en önemli ticaret partneri olan Rusya ile ticaretimiz ve turizm gelirlerimiz negatif etkilenebilir. Düşük petrol kaçınılmaz olan sonuç ise bizim cari ödemeler dengesini olumlu etkileyecektir.

Petrol fiyatlarını etkileyen temel ve teknik görüşümü toplayacak olursak Mayıs ayının kısa vade için bir değişim oluşturmasını bekliyorum. Bu değişim için en belirleyici unsur petrol kısıntısının yeterli olup olmayacağıdır. Eğer daha fazla kısıntıya ihtiyaç olursa petrol üreticilerinin alacağı acil aksiyon petrol fiyatlarının dip seviyeden toparlanmasını destekleyebilir.

Diğer ikinci etken ise salgında ikinci vitesin olup olmayacağı. Salgın kısmen kontrol altına alındı. Ekonomiler kısmen açılmaya başlıyor. Ancak salgına yönelik yeni bir dalga petrol fiyatındaki talebi yeniden sınırlayacaktır. Bu da petrol piyasası için en kötü senaryo olur. Yıl genelinde Petrol fiyatları toparlansa dahi 40 dolar üzerinde güçlenmenin kalıcı olacağını düşünmemekteyim.

Dünya önemli bir sınavdan geçiyor. Bu sınavı hangi notla ve ne kadar sürede geçeceğimiz ilerleyen dönem için karnemizi belirleyecek.