Rusya ve Çin Ticaretin Boyutunu mu Değiştirecek?

Rusya, ABD, Çin ve Avrupa kanadından dijital para açıklamaları ve atakları hız kesmeden devam ediyor. Özellikle Rusya ve Çin konuyla ilgili çalışmalarına aralıksız devam ederken dijital ruble hamlesi uluslararası ticarette köklü değişikliklerde tetikleyici güç olabilecek nitelikte ilerliyor. Hem diğer ülkeleri hızlandırmak hem de oyun kurallarını değiştirmek adına, farklı hamleleri doğurabilecek bir gelişme olarak karşımıza çıkıyor.

Küresel para savaşları içerisinde dijital para birimleri, alışı yapılmak istenen herhangi bir varlığa ya da enstrümana daha kolay ulaşımı sağlayacaktır. Bu ürün, ülkenin bir köşesinde ya da dünyanın öbür ucunda olabilir. Buradan yola çıkarak dijital para birimine sahip olmayan ülkelerin, yarışın ve dönüşümün dışında kalacağını söylemek çok da yanlış olmaz. Hem bireylerin hem de ülkelerin dijitalleşme isteği ise nakitsiz topluma geçmekte tetikleyici rol oynayabilir. Nakitsiz topluma geçiş evresi elbette kolay olmayacaktır. Bu noktada, Zimbabwe, İsveç ve Çin farklı uygulamalarıyla örnek olarak incelenmesi gereken ülkeler arasında olabilir.

Rusya’nın dijital rubleye ağırlık vermesinin birkaç sebebi var, ancak birincil amacı ABD dolarının ekonomi ekosisteminde yarattığı baskınlığı azaltmak ve sistemi temizlemek. Geçtiğimiz yıllarla kıyaslanacak olunursa, Rusya’daki dolar rezervi neredeyse yarı yarıya inmiş durumda. Yarıya inen dolar rezervi dışında, Rusya’nın, ticaret yaptığı ülkelerle olan transferlerinde de rubleye ağırlık verdiği görülüyor. Örneğin, Türkiye ile yaptığı ticari takaslar yüzde 30 oranında ruble ile gerçekleştiriliyor. Dijital ruble çalışmaları yapan Rusya, bu oranları daha da yukarıya çekmeyi amaçlıyor. Alışveriş dışında yapılan transferlerde ise SWIFT seçeneğini boşa çıkartmayı hedefliyor. Böylelikle, dijital rubleye olan ihtiyaç daha da gerekli hale geliyor. Tüm bu etkenlerin yanında Rusya’nın içinde bulunduğu coğrafi koşullar, bu dönüşüm sürecini tetikliyor. 

Çin ise, dijital yuan çalışmalarıyla, dijital para çalışması yapan ülkelere deyim yerindeyse öncülük ediyor. Konuya verdiği önemle çalışmalarına hız vermiş ve dijital yuan kullanımını içeren pilot bölgeler kurmuştur. Shenzhen ve Şanghay’da yapılan denemeler, Çin’in 2022’de dijital yuanı çıkartmak ve ihraç etmek hedefinden şaşmadığını gösteriyor. Kış Olimpiyatları öncesinde dijital yuanı görücüye çıkartacak olan Çin, projeden avantaj sağlamayı umuyor. Teknolojik ve ticari yarışta ilk sırada görülen Çin’in bu atılımı sektöre yenilik ve heyecan katıyor. Öte yandan, bu yarışın gerisinde kalmak istemeyen ADB ve ECB arka planda çalışmalarını yürütmeye devam ediyor. Ancak ne var ki dijital para çalışmaları kripto para birimleriyle karıştırılmamalıdır. Dijital parada merkezi otorite ve kontrol mekanizması olduğu için kripto para doğasında olmayan bazı entegrasyonlar yapılabilir. Bu duruma bir kısım kripto para yatırımcısı tarafından eleştirel bir bakış açısıyla yaklaşılırken, diğer bir kısım bu atılımların her ne olursa olsun dijital dönüşümü hızlandıracağı düşüncesinde.